Startpagina

Terugblik op de Keti-koti vergadering van Wi Sten van 27 juni 2009
Terugblik op de Keti-koti vergadering van zaterdag 27 juni 2009 in Amsterdam, georganiseerd door Wi Sten. Een openbrief van Roël Lugard aan de organisatoren

Beste Gilly, Ivan, Glenn, Vincent en Kaikusi,

(Ivan zou je mijn mail willen doorsturen naar andere mensen die bij de organisatie betrokken zijn, ik heb niet alle e-mailadressen)

Het feit al dat mensen zo open in discussie met elkaar kunnen gaan over het slavernij verleden en Keti-koti is toe te juichen. Iedereen die bijgedragen heeft tot het succes van gisteren, zaterdag 27 juni 2009, wil ik hierbij bedanken. Ook voor het feit dat ik als Marron hierin betrokken ben, wil ik jullie bedanken. Ik hoop dat de aanbevelingen die uit de tafeldiscussies zijn gekomen, goed gebruikt kunnen worden voor de nota waarover Glenn heeft gesproken.

Ik was uitgenodigd om daar een toespraak te houden en later ben ik gevraagd om als tafeldiscussieleider op te treden. Ik heb geprobeerd mijn eigen verhaal niet te belangrijk te maken. Maar met deze mail wil ik wel terug kijken naar gisteren. Mij zijn een aantal zaken opgevallen en ik noem ze geen fouten. Ik denk dat wij die gisteren daar waren ook nog steeds bezig zijn met het slavenverleden een plek in ons leven te geven.

Ik zal daarom hieronder proberen om een paar zaken onder jullie aandacht te brengen. Het is niet mijn bedoeling om mensen te kwetsen, maar juist om samen met jullie te proberen, in het proces van het slavenverleden een plek te geven, verder te komen.

1. Het slavenverleden is voor mij: Het aanvoeren van slaven uit Afrika, het onmenselijke en vernederende leven van de slaven op de plantage, de marronage, de vredesverdragen met Marrons, de verdeel- en heerst politiek, de redimusu-aanvallen, de superioriteitsgedrag die (sommige) Afro Surinamers uit het kustgebied vertonen t.o.v. de Marrons, de rol van de kerk/missie in die tijd en uiteraard de afschaffing van de slavernij en de 10 jaar semi- slavernij periode daarna. Het is dus van belang om al deze belangrijke momenten in ons slavernij verleden in herinnering te roepen.

2. Als wij als nakomelingen van de in Suriname tot slaafgemaakte zwarte mensen uit Afrika door de buitenwereld serieus genomen willen worden, moeten wij ons zelf eerst serieus nemen en onze waarden kennen en koesteren. Wij weten dat onze normen en waarden, gebruiken, geschiedenis en cultuur aan verandering onderhevig zijn. Maar laten wij de verandering zelf bewust doorvoeren. Als wij de moeite nemen om deze zaken eerst te leren kennen en te begrijpen, dan zullen wij weten hoe waardevol ze zijn en dan zullen wij ons zelf niet altijd belachelijk blijven maken. Het gaat dus om de suggestie dat wat gisteren gebeurd is, een gaan Kuutu zou zijn. Ten eerste hoeven wij niet met zijn allen te weten hoe alles in elkaar zit. Wat wel belangrijk is, is dat wij wel weten, wat onze tekortkomingen zijn en dan kunnen wij dat compenseren door andere erbij te betrekken of bij anderen advies in te winnen. Als ik hoor dat Kaikusi daar zegt dat wij (in mijn eigen woorden) het recht hebben om onze belangrijke cultuuruitingen te verkrachten en verdraaien, dan zijn wij niet goed bezig. De ceremonie met de gouden koets waarmee de Nederlandse Koningin ieder jaar op Prinsjesdag naar de Ridderzaal van het Binnenhofcomplex rijdt om de troonrede uit te spreken, moet precies volgens de traditie verlopen. Zij hechten dus waarden aan dit stuk cultuur. Dat horen wij ook te doen. Gaan Kuutu horen wij ook op de juiste manier te laten plaatsvinden. Want juist deze zaken zijn datgene wat wij hebben dat anderen niet hebben en ons dus anders en bijzonder maken.

3. Ik heb ook mij afgevraagd, welke plek dat deel van het Marron slavernij verleden krijgt in dit geheel. Realiseren wij ons dat het verloop van het slavenverleden voor een groot gedeelte is bepaald door de Marronage en alles wat daaromheen is gebeurd. IK weet dat er heel veel Marrons in Zuidoost wonen. Gisteren was dat niet te merken. Iemand heeft mij gezegd dat de Marrons nooit bij Keti-koti in Amsterdam komen opdagen. Is het zo en als dat zo is, hebben wij ons afgevraagd hoe dat komt? Marrons zijn geen aftreksel of verlengstuk van Afro Surinamers uit het kustgebied van Suriname, maar een volk dat drie honderd jaar lang in permanente oorlog heeft geleefd met de koloniale heersers en zich staande wist te houden. Hun dorpen werden om de haverklap afgebrand, hun vrouwen verkracht, hun familie meegenomen en op gruwelijke manier vermoord. Ook één jaar voor de afschaffing van de slavernij hebben de koloniale heersers geprobeerd om de Marrons uit te roeien. Wij Marrons zeggen dat wij ons 100 jaar voor de afschaffing van de slavernij hebben vrijgevochten. Wij hebben geen vrijheid gekregen, maar vrijheid genomen. Daar zijn wij heel trots op. Want als het aan de heersers zou liggen, zouden wij nu niet de derde grootste bevolkingsgroep van Suriname zijn. Marrons hebben ook tijdens de slavernij periode geleden. Mijn  voorouders hoefden niet gedwongen te werken op de plantage, maar wel 100 jaar in angst geleefd. Laten wij onze gezamenlijk geschiedenis beter proberen te leren kennen.

4. Ik heb mij verder boos gemaakt over de opmerking van Kaikusi, toen hij zo denigreren over de naam Marron sprak en dat hij vindt dat de Marrons, Afro Surinamers moeten heten. Denken wij zwarte mensen dat anno 2009 wij voor elkaar kunnen gaan uitmaken hoe wij ons moet voelen en hoe wij ons zelf moeten noemen. Als ik Marron wil heten, wie is Kaikusi om dat erg te vinden. Waarom vraagt hij mij niet waarom ik voor die naam heb gekozen. Wij maken een grote fout en dat is om ons beperkt zelfbeeld en relativerend vermogen op andere te spiegelen. Kaikusi vindt dat de naam Marron, weggelopen vee betekent en hij kan zich niet voorstellen dat mensen zijn, die zich met die naam willen associëren. Maar wat hij vergeet is dat die betekenis vanuit de heersers wordt uitgelegd. De vraag is wie nou bepaald wat de betekenis van een woord is. Zijn wij zo kortzichtig om te denken dat wat in de grote Van Dalen staat, de wet is. Van Dalen is een creatie van de witte maatschappij. Willen wij onszelf altijd van die invalshoek bekijken en beoordelen? Aan de ene kant zetten wij ons af tegen de idealen van de witte maatschappij en aan de andere kant bepalen wij ons leven en bestaan aan de hand van die normen. Dat is heel grappig en opvallend.  Wij Marrons bekijken de naam Marrons vanuit onze eigen perspectief en wij geven onze betekenis aan naam Marron. De naam Marrons verbindt alle zwarte mensen die het binnenland zijn ingetrokken en hun nakomelingen, de naam Marrons geeft weer de onmachtige positie van de koloniale heersers t.o.v. deze mensen. Marron staat symbool voor mensen die de bossen zijn ingetrokken, waar de heersers geen controle meer hebben en kunnen uitoefenen, Marron staat ook voor mensen die een eigen wil hebben en die in die tijd konden doen, wat de heersers hadden verboden en tot slot verwijst Marron altijd naar de periode van overwinning van zwarte mensen op de koloniale heersers in Suriname. Wij, Marrons zijn trots op deze naam, die een andere betekenis voor ons heeft, dan de betekenis die de heersers toen eraan hadden gegeven.

Tot slot wil ik benadrukken dat zowel Afro Surinamers, als Marrons moeten gaan zoeken waar hun gezamenlijkheden liggen en moeten onderkennen dat er ook verschillen zijn. Alleen dan kunnen wij werken naar een de grote zwarte hereniging. Wij mogen hoge doelen hebben. Misschien behalen wij nooit dat ene hogere doel. Maar als je niets hebt om naar te streven, bereik je ook geen tussen doelen die je nodig hebt om in dit leven verder te komen.

In maart van dit jaar heb ik op internet een discussie gestart over de gezamenlijkheid van de twee groepen van zwarte mensen van Suriname. Misschien helpen meningen van anderen ons om scherper naar zaken te kijken.

Groet,

Roël Lugard

T:0341423127, M: 0651111299, r.lugard@teeifuka.nl, www.teeifuka.nl

n.b.

Dit stuk heb ik op persoonlijke titel geschreven en niet als voorzitter van SaMON.

terug naar boven